Viêm loét đại tràng và sức khỏe tâm thần của bạn

   Viêm loét đại tràng là một bệnh đường tiêu hóa mãn tính, căn bệnh này không chỉ gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy hay táo bón,... mà còn khiến cuộc sống của nhiều người bệnh đảo lộn. Không những vậy, các nhà khoa học đã nhận ra rằng, viêm loét đại tràng còn tác động đến sức khỏe tâm thần của một người và ngược lại. Cùng tìm hiểu mối quan hệ này trong bài viết dưới đây nhé!

Viêm loét đại tràng và sức khỏe tâm thần  có mối liên hệ như thế nào?

Mối liên hệ giữa viêm loét đại tràng và sức khỏe tâm thần

Viêm loét đại tràng gây ảnh hưởng thế nào tới sức khỏe tâm thần

   Viêm loét đại tràng là một căn bệnh mãn tính đường tiêu hóa với các triệu chứng khó chịu, kéo dài. Hầu hết các bệnh nhân viêm loét đại tràng phải trải qua các triệu chứng của bệnh trong suốt cuộc đời.

   Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người mắc bệnh viêm loét đại tràng có nguy cơ phải đối diện với các vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm và rối loạn lo âu.

   Cụ thể, theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 5 năm 2021 trên tạp chí The Lancet Gastroenterology & Hepatology, một phần ba số người mắc viêm ruột bị lo lắng và một phần tư số người mắc bị trầm cảm. Các triệu chứng của rối loạn lo âu và trầm cảm tăng lên khi viêm đại tràng tái phát.

   Tuy nhiên, không phải tất cả những người mắc bệnh viêm loét đại tràng đều có nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần như nhau. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Inflammatory Bowel Diseases, các yếu tố làm tăng nguy cơ bị rối loạn lo âu ở bệnh nhân viêm loét đại tràng là:

• Bệnh nặng.
• Các triệu chứng đang bùng phát.
• Không tuân thủ điều trị.
• Tàn tật hoặc thất nghiệp.
• Có thu nhập thấp.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm ở những đối tượng này là:

• Người lớn tuổi.
• Các triệu chứng đang bùng phát.
• Tàn tật hoặc thất nghiệp.
• Có thu nhập thấp.

   Một nghiên cứu năm 2020 khi xem xét sức khỏe của thanh thiếu niên và người trẻ từ 14 - 25 tuổi bị viêm loét đại tràng cho thấy tình trạng bệnh hơn có liên quan đến sức khỏe tâm thần kém hơn. Bên cạnh đó, cảm giác xấu hổ về tình trạng của bản thân cũng làm tăng nguy cơ trầm cảm, rối loạn lo âu.

Các vấn đề sức khỏe tâm thần gây ảnh hưởng thế nào đến bệnh viêm loét đại tràng

   Không chỉ viêm loét đại tràng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm và rối loạn lo âu. Trong một nghiên cứu được công bố năm 2015 trên Tạp chí Permanente, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng 82% những người bị viêm loét đại tràng đã được chẩn đoán mắc các rối loạn tâm thần trước đó.

   Trong một nghiên cứu được công bố vào tháng 6 năm 2016 trên tạp chí Clinical Gastroenterology and Hepatology, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trầm cảm sẽ dẫn đến tỷ lệ bùng phát bệnh viêm loét đại tràng cao hơn. Bên cạnh đó, rối loạn lo âu  cũng khiến thời gian giữa các đợt bùng phát viêm loét đại tràng ngắn hơn.

   Ngoài ra, theo một bài đánh giá được công bố vào năm 2021 trên Tạp chí Y học Lâm sàng, các triệu chứng của viêm loét đại tràng thường trở nên trầm trọng hơn trong thời gian căng thẳng. Ví dụ, căng thẳng dẫn đến sự bùng phát của các triệu chứng như đau bụng hoặc tiêu chảy.

Điều gì dẫn đến mối liên hệ giữa viêm loét đại tràng và các vấn đề tâm lý?

   Theo các chuyên gia, một số yếu tố dẫn đến mối liên hệ này là:

• Tình trạng viêm: Khi bị viêm, cơ thể giải phóng các chất gây viêm gọi là cytokin. Các protein này có thể giúp cơ thể chữa lành nếu bạn bị thương hoặc bị bệnh. Tuy nhiên, nếu chúng tồn tại trong thời gian dài (viêm loét đại tràng là bệnh lý mãn tính), các chuyên gia cho rằng chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng trầm cảm và rối loạn lo âu. Các cytokine gây viêm cũng đóng vai trò khởi phát các vấn đề sức khỏe tâm thần, góp phần làm tăng tình trạng trầm cảm, rối loạn lo âu do viêm loét đại tràng.

• Hệ vi sinh đường ruột: Ở người bệnh viêm loét đại tràng, hệ vi sinh đường ruột thường bị mất cân bằng do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong khi đó, hệ vi sinh đường ruột lại là nơi sản xuất ra serotonin - một hormone hạnh phúc. Các nghiên cứu cho thấy, sự thiếu hụt về số lượng và loại vi khuẩn trong ruột có thể gây ảnh hưởng đến cảm xúc, hệ thống miễn dịch và mức độ đau của bệnh nhân.
• Thuốc: Việc sử dụng các thuốc giảm đau steroid trong viêm loét đại tràng cũng có khả năng dẫn đến căng thẳng, làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm thần sau khi dùng thuốc.
• Các triệu chứng khó chịu: Sống chung với các bệnh mãn tính nói chung và viêm loét đại tràng nói riêng mang lại nhiều thách thức. Các triệu chứng của bệnh khiến cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng nhiều: Không dám ăn món mình thích, không dám đi đâu vì sợ các triệu chứng tái phát,... từ đó khiến họ trở nên cô lập, gây ra cảm giác cô đơn, buồn bã, góp phần dẫn đến tình trạng trầm cảm. Việc lúc nào cũng phải đề phòng, cảnh giác các triệu chứng bùng phát cũng làm tăng nguy cơ mắc rối loạn lo âu.

Các triệu chứng khó chịu của viêm loét đại tràng gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống.

Làm sao để đối phó với viêm loét đại tràng và các vấn đề tâm lý?

Phương pháp điều trị

Các liệu pháp tâm lý

Các liệu pháp tâm lý không chỉ hiệu quả với các vấn đề tâm lý như trầm cảm hay rối loạn lo âu, chúng còn có nhiều ích lợi với những người đang phải chật vật đấu tranh với bệnh viêm loét đại tràng. Một số liệu pháp tâm lý có thể được sử dụng là:

• Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT).
• Liệu pháp thôi miên hướng đến ruột.
• Liệu pháp quản lý căng thẳng.

Thuốc chống trầm cảm

   Trong một số trường hợp, thuốc chống trầm cảm cũng giúp làm dịu các triệu chứng đường ruột. Tuy nhiên, bạn chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ, một số loại thuốc có nguy cơ gây ra nhiều tác dụng phụ .

Các mẹo quản lý căng thẳng

Tập hít thở

   Tập hít thở là phương pháp làm giảm căng thẳng, lo lắng một cách hiệu quả. Bạn thực hiện như sau:

• Hít vào bằng mũi trong 4 hoặc 5 giây.
• Đặt tay lên bụng, cảm nhận bụng đang nở ra.
• Nín thở trong vài giây.
• Thở ra bằng miệng trong 6 giây.
• Lặp lại như vậy trong 5 - 15 phút.

Thiền, chánh niệm

   Thiền, chánh niệm giúp giảm cảm giác lo lắng và căng thẳng hiệu quả, đồng thời giúp giảm đau hiệu quả.

 Quét não cho thấy những người chú ý đến khoảnh khắc hiện tại ( thực hành chánh niệm) có xu hướng ít bị đau hơn vì trung tâm điều khiển cơn đau trong não của họ ít hoạt động hơn.

Tập thể dục

   Tập thể dục rất tốt cho tâm trạng, giúp giảm căng thẳng và lo lắng một cách hiệu quả. Tuy nhiên, bạn hãy lắng nghe cơ thể khi tập luyện vì một số bài tập có khả năng khiến triệu chứng viêm loét đại tràng trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ: Chạy marathon đôi khi khiến bạn dễ bị tiêu chảy hoặc chảy máu ở đường ruột.

    Một số bài tập bạn nên tập:

• Tập thể dục cường độ vừa phải như đi bộ hoặc yoga.
• Tập luyện cường độ cao ngắt quãng (HIIT).
• Các bài tập sức bền, ví dụ như tập tạ.

Ngủ đủ giấc

   Mất ngủ có khả năng khiến các vấn đề tâm lý như trầm cảm và rối loạn lo âu trở nên trầm trọng và mức độ viêm nhiễm cao hơn. Vì vậy, bạn nên cố gắng ngủ đủ giấc, khoảng 7 - 9 tiếng một đêm.

Sử dụng BoniBrain

   BoniBrain là sản phẩm được nhập khẩu nguyên lọ từ Mỹ, có gồm các thành phần hoàn toàn từ tự nhiên như thảo dược, các loại acid amin, vitamin và khoáng chất như:

BoniBrain của Mỹ.

• Cây rễ vàng: Cây rễ vàng có tác dụng tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần, giảm tình trạng mệt mỏi và trầm cảm, tăng năng lượng cho cơ thể. Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy cây rễ vàng giúp kích thích tăng tiết cả serotonin và dopamine trong cơ thể (đây là 2 loại hormon hạnh phúc cực kỳ quan trọng, thiếu hụt chúng chính là nguyên nhân dẫn tới các bệnh lý tinh thần như rối loạn lo âu, trầm cảm...). Từ đó, thảo dược này tạo cảm giác hạnh phúc, giảm căng thẳng thần kinh cho người dùng.
• L-Tryptophan, Vitamin B3, Vitamin B6: Kích thích cơ thể tăng tiết Serotonin, tham gia vào quá trình tổng hợp serotonin trong cơ thể.
• L- Phenylalanine, L-Tyrosine, Vitamin C, Vitamin B9, Vitamin B12: Kích thích cơ thể tăng tiết Dopamin, tham gia vào quá trình tổng hợp dopamin trong cơ thể.
• Các chất khác:  Trimethylglycine (TMG), Kẽm,  Magie.

   Nhờ các thành phần như trên, BoniBrain giúp bạn vượt qua những cảm xúc tiêu cực, cải thiện các triệu chứng tâm lý hiệu quả.

    Như vậy, viêm loét đại tràng và các vấn đề tâm lý có mối liên hệ hai chiều lẫn nhau. Hy vọng các biện pháp trong bài viết này sẽ giúp bạn nắm được biện pháp giảm căng thẳng khi bị viêm loét đại tràng, phòng ngừa các vấn đề tâm lý như trầm cảm và rối loạn lo âu