Bố mẹ khinh thường con cái: Nguyên nhân, hệ lụy và cách vượt qua

   Gia đình luôn là chỗ dựa vững chắc về cả vật chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, nhiều trường hợp bố mẹ khinh thường con cái từ nhỏ, khiến người con bị tổn thương, mặc cảm, tăng nguy cơ mắc các bệnh tâm lý trong tương lai.

Nguyên nhân nào khiến bố mẹ khinh thường con cái?

Nguyên nhân nào khiến bố mẹ khinh thường con cái?

   Tổng hợp các nguyên nhân dẫn đến tình trạng bố mẹ khinh thường con cái bao gồm:

Con không có ngoại hình và năng lực

   Xã hội hiện đại ngày nay, cha mẹ luôn kỳ vọng con cái sẽ có ngoại hình ưa nhìn, học hành giỏi giang, đạt nhiều thành tích. Khi không đạt được những điều đó, phụ huynh thường tỏ ra chán ghét, coi thường con trẻ. Họ la mắng con cái bằng những từ ngữ mang tính sát thương như vô dụng, lười biếng, ngu…

   Có lẽ, chính phụ huynh đã từng bị đối xử như vậy trong quá khứ. Bởi thế mà tâm trí họ đã in hằn sâu cách giáo dục méo mó này, khiến họ tiếp tục hành vi, phản ứng không đúng mực với con cái.

Gia đình gặp nhiều biến cố sau khi con chào đời

   Những biến cố xui rủi xảy ra vô tình đúng dịp đứa con chào đời. Lúc này, tâm lý nhiều người lớn trong gia đình sẽ đổ lỗi cho đứa trẻ. Họ cho rằng, đứa trẻ này mang vận xui, không hợp tuổi, hợp mệnh với bố mẹ. Chính quan niệm đó dẫn đến tình trạng bố mẹ chán ghét và khinh thường con cái.

   Thái độ chán ghét sẽ trở nên sâu sắc hơn nếu gia đình sinh thêm em trai/em gái đúng lúc có sự kiện may mắn. Khi đó, đứa con đầu sẽ trở thành đối tượng bị đối xử tệ bạc, cả nhà trách móc, coi thường, không được yêu thương, chăm sóc.

Thiên vị con cái

   Nhiều bậc phụ huynh đối xử không công bằng với con cái. Họ có xu hướng nuông chiều con út hoặc những đứa trẻ có ngoại hình, năng lực vượt trội. Tình trạng thiên vị của cha mẹ là nguyên nhân dẫn đến tình trạng em coi thường  anh/chị hoặc ngược lại.

Cha mẹ phân biệt đối xử giữa các con

   Hơn nữa, việc liên tục nhận được những đặc quyền từ bố mẹ sẽ làm đứa trẻ không biết cách chia sẻ, trở nên ích kỷ hơn. Vì vậy, thái độ khinh thường anh chị em ngày càng quá đáng.

Bố mẹ khinh thường con cái gây ra hệ lụy gì?

   Khi bị chính người thân nhất khinh thường, tâm lý đứa trẻ sẽ tổn thương sâu sắc, ảnh hưởng đến tính cách, thái độ, hành vi trong tương lai, cụ thể:

Tính cách nhút nhát, thiếu tự tin

   Đứa trẻ bị bố mẹ khinh thường sẽ trở nên nhút nhát, thiếu tự tin vào bản thân. Tâm lý con bị tổn thương khiến sự lạc quan, hồn nhiên, vui vẻ vốn có của một đứa trẻ mất đi. Thay vào đó, chúng thường rụt rè, sống khép kín, ít chia sẻ mọi việc với gia đình.

   Tính cách này làm đứa trẻ gặp nhiều vấn đề trong học tập, không dám thể hiện bản thân và ngại nói ra quan điểm cá nhân. Trong cuộc sống, chúng dễ bị chèn ép, bắt nạt, không dám đứng lên đòi quyền lợi của chính bản thân.

Giảm lòng tự trọng

   Bố mẹ khinh thường con cái sẽ làm giảm lòng tự trọng của đứa trẻ. Lòng tự trọng thấp càng làm chúng suy nghĩ sai lệch về bản thân, xem nhẹ chính mình. Đứa trẻ cho rằng mình không có năng lực, sợ mắc phải sai lầm, sợ thất bại.

   Lòng tự trọng thấp còn là nguyên nhân dẫn đến tính cách tự ái, dễ bị tổn thương và ngại đương đầu với khó khăn. Những điều này đều vô tình làm trẻ khó thành công trong cuộc sống dù có năng lực.

Trở nên vô cảm, ít bộc lộ cảm xúc

   Đứa trẻ bị bố mẹ khinh thường khi lớn lên có xu hướng vô cảm. Chúng ít bộc lộ cảm xúc quá mức như đau khổ, buồn bã, vui vẻ, hạnh phúc. Nó thường giữ khuôn mặt ảm đạm, không cảm xúc và luôn suy nghĩ kỹ trước khi nói vì sợ bị bố mẹ trách phạt, coi thường.

Đứa trẻ bị cha mẹ khinh thường sẽ trở nên vô cảm

   Theo thời gian, trạng thái vô cảm dần làm mất đi cảm xúc tích cực ở trẻ. Chúng bỏ quên ý nghĩa thực sự của cuộc sống.

Phát triển nhân cách méo mó

   Tất cả các sự việc xảy ra trong quá khứ đều ảnh hưởng đến quá trình phát triển nhân cách của trẻ ở tương lai. Tình trạng bố mẹ khinh thường con cái sẽ khiến trẻ dễ phát triển nhân cách méo mó, dễ bị phụ thuộc vào người khác. Nhiều trường hợp lại phát triển nhân cách vô cảm, không quan tâm đến sự việc xung quanh.

Xuất hiện hành vi tiêu cực

   Việc phải sống với cha mẹ độc hại, khinh thường con cái, tâm lý đứa trẻ sẽ bị tổn thương nghiêm trọng. Chúng dần xuất hiện các hành vi tiêu cực như sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, trộm cắp, dùng chất gây nghiện, mại dâm,… Các hành vi này được xem là hình thức để trẻ giải tỏa những uất ức về mặt tâm lý.

Tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý

   Khi bị chính gia đình khinh thường, đứa trẻ sẽ trở nên chán ghét bản thân hay thù ghét cha mẹ. Thậm chí, chúng còn bị rối loạn lo âu, hội chứng tự hại và trầm cảm. Nếu không được chữa trị kịp thời, hệ lụy đáng tiếc như tự tử có nguy cơ cao xảy ra.

Cách khắc phục tình trạng bố mẹ khinh thường con cái

Trao đổi thẳng thắn với bố mẹ

   Để chấm dứt tình trạng bị khinh thường từ đấng sinh thành, bạn nên trao đổi thẳng thắn với bố mẹ. Nếu khó nói chuyện, bạn có thể viết thư để bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân, đề nghị họ dừng ngay lại thái độ tiêu cực đó.

Bạn hãy trò chuyện thẳng thắn với bố mẹ

Khẳng định bản thân

   Điều tiếp theo bạn nên làm để vượt qua tình trạng bố mẹ khinh thường con cái là nỗ lực học tập để khẳng định bản thân. Khi năng lực của bạn được công nhận, những người thân trong gia đình sẽ nhìn bạn bằng ánh mắt khác. Bên cạnh đó, kết quả học tập tốt cũng giúp bạn tự tin hơn, nhận được sự yêu quý của thầy cô và bạn bè.

   Trong trường hợp phụ huynh vẫn không thay đổi thái độ, bạn cần mạnh mẽ, giữ vững kết quả học tập tốt. Bởi lẽ, đây sẽ là tiền đề để bạn có cơ hội làm chủ cuộc sống trong tương lai, thoát khỏi gia đình độc hại.

Xây dựng các mối quan hệ lành mạnh

   Ngoài gia đình, bạn cũng nên xây dựng các mối quan hệ lành mạnh với thầy cô và bạn bè. Đặc biệt, bạn có thể chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của mình với thầy cô hoặc những người bạn đáng tin cậy. Sự quan tâm, động viên của họ chính là chỗ dựa giúp bạn vượt qua tổn thương tâm lý khi bị gia đình khinh thường.

Giữ suy nghĩ, cảm xúc tích cực

   Khi bị bố mẹ khinh thường, tất nhiên bạn sẽ cảm thấy buồn bã, suy nghĩ tiêu cực và tự đánh giá thấp bản thân. Thế nhưng, dù bạn có buồn phiền bao nhiêu, họ vẫn không hề tôn trọng bạn. Với những điều không thể thay đổi, bạn nên học cách chấp nhận và bỏ qua.

   Đồng thời, bạn nên giữ cho mình suy nghĩ, cảm xúc tích cực để vượt qua khó khăn, hướng tới những điều tốt đẹp khác trong cuộc sống.

Tự lập ngay khi có khả năng

   Nếu gia đình không thay đổi cách ứng xử, bạn nên tự lập ngay khi có khả năng. Tự lập thực sự không dễ dàng nhưng sẽ giúp bạn tìm thấy sự thoải mái, lạc quan và vui vẻ. Ngoài ra, điều này cũng sẽ giúp bạn học cách làm chủ cuộc sống.

   Khi được sinh ra trên đời, ai cũng muốn có tình yêu thương của cha mẹ. Tuy nhiên, nếu chẳng may bạn rơi vào gia đình có bố mẹ khinh thường con cái, bạn hãy tự yêu lấy bản thân, rèn luyện những kỹ năng cần thiết để sống tự lập, sớm thoát khỏi gia đình độc hại. Trường hợp bạn không tự chữa lành được tổn thương tâm lý, hãy tìm đến sự giúp đỡ của các chuyên gia nhé!