Trầm cảm hiện sinh là gì? Định nghĩa, triệu chứng và cách vượt qua

   Trong từng giai đoạn phát triển của cuộc sống, luôn có những khó khăn nhất định khiến ta trăn trở trong việc định nghĩa bản thân và cuộc sống, không biết mục đích và ý nghĩa của việc mình tồn tại. Và rồi cảm giác khó chịu và tuyệt vọng ngày càng xâm chiếm lấy bạn, lâu dài dẫn đến trầm cảm. Tình trạng này được gọi là trầm cảm hiện sinh (existential depression).

Trầm cảm hiện sinh là gì?

Trầm cảm hiện sinh là gì?

  Trầm cảm là một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng với các triệu chứng như mệt mỏi, buồn chán, tuyệt vọng kéo dài, mất hứng thú với những điều từng yêu thích, tự thu mình lại, thay đổi giấc ngủ và cảm giác thèm ăn,...

  Trầm cảm hiện sinh xảy ra khi một người phải vật lộn đấu tranh để tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống và ý nghĩa cho sự tồn tại của mình. Điều này khiến bệnh nhân cảm thấy mất kết nối với thế giới xung quanh,thiếu động lực sống, khó thoát khỏi những suy nghĩ về cái chết, cảm thấy tê liệt đối với những gì khó thay đổi trong cuộc sống và có các triệu chứng trầm cảm cụ thể khác.

   Trầm cảm hiện sinh không phải là một chẩn đoán chính thức trong Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê các Rối loạn tâm thần (DSM–5). Tuy nhiên, loại trầm cảm đã được các chuyên gia sức khỏe tâm thần viết, nghiên cứu và thường xuyên gặp trên lâm sàng.

Trầm cảm hiện sinh và khủng hoảng hiện sinh khác nhau ở chỗ nào?

   Khủng hoảng hiện sinh xảy ra khi bạn căng thẳng, không chắc chắn về ý nghĩa và mục đích của cuộc sống. Điều này tác động đến tâm lý của một người trong cuộc sống, dẫn đến mức độ stress cao hơn bình thường, hoặc đến mức không thể chịu được. Khủng hoảng hiện sinh có thể được coi là một thử thách trong cuộc sống, nó giúp một người có những góc nhìn mới hơn về cuộc sống, về bản thân, mục đích sống của họ. Nếu vượt qua thử thách, bạn sẽ trở nên thông thấu hơn, tỉnh táo hơn, có thêm sức mạnh và sự quả quyết.

    Tuy nhiên, nếu một người bị cuốn vào vòng xoáy những cảm xúc tiêu cực của khủng hoảng hiện sinh và không thể thoát ra được, những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực kéo dài từ 2 tuần trở lên và gây ảnh hưởng đến cách nhìn nhận bản thân họ, người khác thì có thể người đó đã bị trầm cảm hiện sinh. Trầm cảm hiện sinh nói riêng và trầm cảm nói chung là một rối loạn tâm thần, được chẩn đoán và điều trị.

   Vì vậy, khủng hoảng hiện sinh và trầm cảm hiện sinh là hai khái niệm khác nhau. Khủng hoảng hiện sinh có thể dẫn đến trầm cảm hiện sinh, nhưng không phải tất cả mọi người bị khủng hoảng hiện sinh đều sẽ bị trầm cảm.

Triệu chứng của bệnh trầm cảm hiện sinh

Một số triệu chứng của trầm cảm hiện sinh là:

• Không còn quan tâm đến các mục tiêu và giá trị cuộc sống từng rất quan trọng trước kia.
• Cảm thấy tội lỗi và ám ảnh về những lựa chọn và sai lầm trong quá khứ.
• Mất hứng thú với các hoạt động từng yêu thích trước kia.
• Tự cô lập bản thân khỏi các mối quan hệ trước kia.
• Có cảm giác buồn bã, mệt mỏi, cảm thấy mình vô giá trị và tuyệt vọng kéo dài.
• Thường xuyên đặt câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống, cho rằng cuộc sống là vô nghĩa và nghĩ về cái chết để chấm dứt.
• Bồn chồn, dễ tức giận.
• Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ hoặc ngủ nhiều hơn.
• Rối loạn ăn uống.

Ai dễ có nguy cơ mắc phải trầm cảm hiện sinh?

     Trầm cảm hiện sinh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai ở bất kỳ giai đoạn nào của cuộc sống, nhưng một số người có nhiều khả năng bị trầm cảm hiện sinh cao hơn những người khác. Ví dụ: Những người cầu toàn và có kỳ vọng cao (kỳ vọng không thực tế hoặc có những mục tiêu khó đạt được).

   Ngoài ra, có nhiều nghiên cứu cho thấy những người thông minh hơn số đông sẽ có khả năng phải đối phó với nỗi sợ hãi và trầm cảm hiện sinh nhiều hơn so với người khác.

   Thêm vào đó, một số trải nghiệm sống có thể gây ra chứng trầm cảm này:

• Những sự kiện căng thẳng trong cuộc sống: Những biến động lớn trong cuộc sống của bạn: công việc, hôn nhân, bệnh tật, mất mát, ly hôn, cái chết của người thân và thiên tai, thảm họa,... là những thời điểm mà chúng ta thường tự hỏi về bản thân và cuộc sống. Ví dụ: Một nghiên cứu đã cho thấy những bệnh nhân ung thư thường tự hỏi ý nghĩa cuộc đời họ khi họ biết mình phải đối diện với cái chết.

• Mức độ hài lòng trong công việc thấp: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có mối liên hệ  giữa mức độ hài lòng trong công việc và sức khỏe tâm thần. Thế nên, nếu bạn không hài lòng với công việc của mình, nó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn. Ví dụ: Bạn sẽ tự hỏi rằng mục đích mình làm công việc này là gì, đây có phải điều mình mong muốn, hay mình có phải là người vô dụng không khi không hoàn thành tốt được công việc,... Những suy nghĩ này kéo dài có thể dẫn đến khủng hoảng hiện sinh và trầm cảm hiện sinh.

Mức độ hài lòng công việc thấp là có thể dẫn đến trầm cảm hiện sinh.

• Thiếu những mối quan hệ ý nghĩa: Khoa học ghi nhận sự liên kết chặt chẽ giữa mối quan hệ xã hội lành mạnh và khía cạnh sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của chúng ta.

Điều trị trầm cảm hiện sinh như thế nào?

   Như các dạng trầm cảm khác, trầm cảm hiện sinh thường được điều trị bằng liệu pháp tâm lý và thuốc.

Liệu pháp tâm lý

   Liệu pháp tâm lý là phương pháp an toàn và hiệu quả để điều trị trầm cảm hiện sinh, giúp giải quyết các cảm xúc và trải nghiệm đang có xu hướng trở nên ngày càng nghiêm trọng và dai dẳng.

   Có nhiều liệu pháp tâm lý có hiệu quả với dạng trầm cảm này, như:

• Liệu pháp logotherapy: Liệu pháp tập trung vào việc theo đuổi ý nghĩa cuộc sống bất kể hoàn cảnh sống, nhấn mạnh ý chí của con người để thay đổi bản thân và tạo ra ý nghĩa ngay cả khi hoàn cảnh sống trở nên khó khăn.
• Liệu pháp hiện sinh: Đây là liệu pháp nhận mạnh vào việc xử lý các trải nghiệm trong quá khứ thay vì chỉ suy ngẫm về chúng để đạt được ý nghĩa và mục đích. Liệu pháp này giúp bạn thoát khỏi các sự kiện ám ảnh đang đeo bám và kìm hãm sức khỏe tinh thần của bạn.

Thuốc

   Thuốc chống trầm cảm là thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng. Khoa học đã kết luận rằng việc điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh trong não như serotonin, dopamin và noradrenalin (hay còn được gọi là hormone hạnh phúc) có hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng trầm cảm. Đây cũng là cơ chế của thuốc chống trầm cảm.

   Tuy nhiên, thuốc chống trầm cảm mang nhiều tác dụng phụ, bệnh nhân không được tự ý sử dụng nếu không có chỉ định của bác sĩ. Bạn có thể tham khảo sản phẩm BoniBrain của Mỹ. Với thành phần từ thảo dược, các acid amin, vitamin và các dưỡng chất, BoniBrain giúp tăng cường hormone hạnh phúc serotonin và dopamin, từ đó làm giảm các triệu chứng của trầm cảm như buồn bã, mệt mỏi, căng thẳng, mất ngủ,... mang lại cảm giác hạnh phúc, vui vẻ, thoải mái.

Sản phẩm BoniBrain của Mỹ.

   Trầm cảm hiện sinh có thể là một cuộc chiến gian nan cho cuộc sống và sức khỏe tinh thần của một người. Nếu bạn đang mắc phải nó, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia y tế và những người thân của bạn. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!